11 Φεβρουαρίου 2020
Σταυροπούλου Βασιλένα, Ειδική Παιδαγωγός, PhD(c)
Στην Δανία υιοθετείται το μοντέλο της ομαδικής ή συνεργατικής μάθησης, σύμφωνα με το οποίο όλοι οι μαθητές ανεξαρτήτως του επιπέδου τους, μαθαίνουν ο ένας από τον άλλον.
Πόσο διαφορετικός θα ήταν ο κόσμος αν τα παιδιά θεωρούσαν τη μάθηση αναπόσπαστο κομμάτι για τον δρόμο προς την ευτυχία; Και πόσο διαφορετική στάση θα είχαν τότε οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί, που συνδέουν τη μάθηση με την επιτυχία, και όχι με την ευτυχία. Στην εποχή μας, η μάθηση είναι οικογενειακή υπόθεση. Ξεκινά από τον εκπαιδευτικό αλλά εύκολα μετατοπίζεται στις πλάτες του γονέα, που καλείται αρχικά να πείσει το παιδί να διαβάσει κι αν αυτό δεν επιτευχθεί όπως πρέπει, το βάρος μετατοπίζεται στο παιδί και μεταφράζεται σε φωνές, τιμωρίες, άρνηση και τύψεις, κυρίως τύψεις. Με άλλα λόγια, η μάθηση επιβάλλεται και περνά υποσυνείδητα στον μαθητή ως βασανιστήριο που πρέπει να υποστεί για τουλάχιστον, τη μισή του ημέρα.
Το γεγονός φυσικά ότι καλύφθηκε η ύλη, δε σημαίνει αυτομάτως ότι κατανοήθηκε ή ότι είναι υλικό έτοιμο προς χρήση στο μυαλό του παιδιού.Το γεγονός ότι ένα παιδί πηγαίνει στο σχολείο, δε σημαίνει ότι είναι έτοιμο για αυτό είτε συναισθηματικά είτε νοητικά και σαφώς, δεν αντιμετωπίζουν όλα τα παιδιά τις ίδιες εσωτερικές εντάσεις, δεν έχουν τα ίδια ερεθίσματα, εν ολίγοις δεν είναι ίδια, ούτε και πρέπει, γι’ αυτό και η σύγκριση με τον συμμαθητή που αριστεύει και δεν κουράζει καθόλου τους γονείς του είναι το λιγότερο ανεπιτυχής.
Αντί να εξαναγκάζουμε το παιδί να αντιμετωπίσει τις σχολικές υποχρεώσεις, που σαφώς είναι αναπόφευκτες, θα πρέπει να ενθαρρύνουμε τη μάθηση με διαφορετικούς τρόπους. Για παράδειγμα, αν ένα παιδί αρνείται να ξεκινήσει το διάβασμα της επόμενης μέρας, ένας σημαντικός τρόπος ενθάρρυνσης είναι η συλλογική προσπάθεια κατά την οποία το παιδί διαβάζει ένα κομμάτι του μαθήματος του και μετέπειτα ενημερώνει τους γονείς του ξεκινώντας με τη φράση: «Ξέρατε ότι.......;». Έτσι, ενθαρρύνεται ταυτόχρονα και η αυτοεκτίμηση του μαθητή, που θεωρεί ότι οι γονείς του ενημερώνονται και πιστεύουν σε αυτόν. Βάση της συλλογικής προσπάθειας είναι η δημιουργία κατάλληλου περιβάλλοντος διαβάσματος και φυσικά, η απομάκρυνση των ηλεκτρονικών συσκευών. Δε θα πρέπει να ξεχνάμε πως η συμπεριφορά ενός παιδιού, αρκετές φορές είναι αποτέλεσμα της δικής μας, καθώς κάθε δράση επιφέρει την αντίστοιχη αντίδραση.
Δεδομένου ότι το εκπαιδευτικό σύστημα στη χώρα μας, προωθεί τη βαθμοθηρία και ενισχύει τις απαιτήσεις εκπαιδευτικών και γονέων, βασικό μέλημα των προαναφερθέντων πρέπει να είναι η εσωτερική ηρεμία του μαθητή. Η επιτυχία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αυτοεκτίμηση, συνεπώς αν το ίδιο το παιδί δε νιώσει άξιο να επιτύχει, διαταρράσεται παράλληλα και η σχολική του επίδοση εξωθώντας το στο σημείο μηδέν. Σε αυτό, καθώς αυξάνονται οι υποχρεώσεις, ο μαθητής έχει πλέον να αντιμετωπίσει ένα βουνό. Ανήμπορος να ανταποκριθεί σε αυτές, αντιμετωπίζει αυξητικά τον θυμό γονέων και δασκάλων. Όσο αυξάνεται η ένταση, μειώνεται η αυτοεκτίμηση του οδηγώντας τον στο σημείο μηδέν, σε μια κατάσταση που αρνείται να διεκπεραιώσει κάθε σχολική υποχρέωση με σοβαρές επιπτώσεις για την ψυχική του υγεία συνολικά.
Μέλημα μας είναι τα ευτυχισμένα παιδιά, αυτά που γνωρίζουν τι σημαίνει ενσυναίσθηση, αυτά που πατούν γερά στα πόδια τους και είναι συναισθηματικά ώριμα.